1. Gan Nhiễm Mỡ Là Gì?

Gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ mỡ bất thường trong tế bào gan, khi lượng mỡ chiếm hơn 5-10% trọng lượng gan. Bệnh này thường xuất hiện ở người béo phì, thừa cân, đái tháo đường, hoặc có lượng cholesterol, triglyceride trong máu cao. Gan nhiễm mỡ cũng có thể do tiêu thụ quá mức rượu hoặc các yếu tố khác như sử dụng thuốc kéo dài.

Gan nhiễm mỡ thường không gây triệu chứng rõ rệt, nhưng một số người có thể gặp mệt mỏi, khó chịu ở vùng gan, sụt cân, chán ăn hoặc buồn nôn. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến viêm gan và gây ra những biến chứng nghiêm trọng hơn.

2. Nguyên Nhân

2.1. Do Rượu (Alcoholic Fatty Liver Disease)

Khoảng 90-100% người lạm dụng hoặc nghiện rượu sẽ phát triển gan nhiễm mỡ. Khi gan chuyển hóa rượu, nó sản xuất ra Acetaldehyde, một chất hóa học gây độc cho gan và các cơ quan khác. Sự tích tụ mỡ trong gan do chuyển hóa rượu là nguyên nhân chính dẫn đến gan nhiễm mỡ do rượu.

2.2. Không Do Rượu (Nonalcoholic Fatty Liver Disease)

Gan nhiễm mỡ không do rượu là nguyên nhân phổ biến của viêm gan mạn tính. Tình trạng này có thể dẫn đến xơ gan, suy gan, hoặc ung thư gan. Nguyên nhân phổ biến bao gồm thừa cân, béo phì, đái tháo đường, và sử dụng một số loại thuốc như Tamoxifen, Amiodarone, hoặc hormone thay thế.

2.3. Gan Nhiễm Mỡ Cấp Trong Thai Kỳ (Acute Fatty Liver of Pregnancy)

Đây là tình trạng hiếm gặp nhưng nguy hiểm, có thể dẫn đến suy gan, suy thận, và các biến chứng nghiêm trọng khác cho mẹ và thai nhi.

3. Chẩn Đoán

Chẩn đoán chủ yếu dựa trên xét nghiệm máu (men gan SGOT, SGPT), chẩn đoán hình ảnh (siêu âm, CT scan), và đôi khi là sinh thiết gan. Phương pháp siêu âm và CT scan thường được sử dụng để phát hiện sự tích tụ mỡ trong gan.

4. Phương pháp điều trị

Hiện tại, không có phương pháp điều trị đặc hiệu cho gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, việc điều trị các nguyên nhân cơ bản là rất quan trọng:

• Kiểm Soát Đái Tháo Đường: Bệnh nhân nên tuân thủ chế độ ăn uống, tập thể dục và sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa nội tiết.
• Ngừng Sử Dụng Rượu: Những người lạm dụng rượu cần phải ngừng ngay việc sử dụng.
• Giảm Cân: Áp dụng chế độ ăn hợp lý và tập luyện thường xuyên để giảm cân. Giảm 1-2 pound mỗi tuần (1 pound = 0.454 kg) là lý tưởng.
• Điều Trị Viêm Gan Siêu Vi: Cần điều trị tốt tình trạng viêm gan và ngăn chặn các biến chứng.
• Tránh Thuốc Gây Độc Cho Gan: Nên tránh sử dụng các loại thuốc có thể gây hại cho gan.
• Chế Độ Ăn Uống Cân Bằng: Hạn chế thực phẩm giàu năng lượng, thức ăn nhanh, đồ uống có đường. Tăng cường vận động để duy trì cân nặng lý tưởng theo chỉ số BMI.

Ths Bs. Trần Bảng Đại
Bệnh viện Quốc Ánh – TPHCM